علت درد پشت زانو | دکتر حامد احمدی گل *۰۹۱۲۸۳۳۲۸۲۱*

علت درد پشت زانو

علت درد پشت زانو : درد پشت زانو یکی از شایع ترین انواع دردهاست که به تدریج و در طول زمان به وجود می آید و گاهی اوقات می تواند نشانه یک بیماری باشد ساختار زانو شامل استخوان ها ، تاندون ها، ماهیچه ها، غضروف، و رباط ها می گردد. چنانچه این نواحی به دلیل جراحت مستقیم یا با گذشت زمان آسیب ببینند، فرد دچار درد پشت زانو می گردد.

بعضی از آسیب‌های زانو با استراحت و مراقبت بهبود می‌یابند، ولی بعضی از این آسیب‌ها به جراحی یا اقدامات پزشکی دیگری نیاز دارند. گاهی نیز درد زانو نشانهٔ بیماری مزمنی مانند آرتروز است که در طول زمان و به‌تدریج به زانو آسیب می‌رساند.

علائم و نشانه ها

علاوه بر درد در پشت زانو، که جزو علائم بارز درد پشت زانوست علائم و نشانه های دیگری همچون :

۱- تورم پشت زانو
۲- برآمدگی پشت زانو
۳- آب (مایع) اطراف زانو
۴- صدا دادن زانو
۵- احساس قفل شدگی در زانو توجه داشته باشید که حتما این علایم را با پزشک معالج خود در میان بگذارید.

علت  درد پشت زانو چیست

۱- تاندونیت همسترینگ

اگر در زمان شروع پیاده‌روی در ناحیه پشت زانو احساس ورم و درد دارید و در زمانی که ورزش نمی‌کنید درد و ورم تخفیف می‌یابد، دچار تاندونیت یا التهاب همسترینگ هستید. اگر از زمانی که شروع به حرکت برای دویدن می‌کنید احساس درد و ورم در ناحیه پشت زانو شروع می‌شود و همچنین در هنگام کشش عضلات پا در زمان دویدن، درد و ورم بیشتر تشدید می‌شود این‌ها از علائم تاندونیت همسترینگ هستند.

راه درمان

محل آسیب باید توسط  متخصص فیزیوتراپی معاینه شود.  تاحرکات اصلاحی برای تخفیف درد عضلات تجویز شود. بانداژ کردن محل باعث تخفیف درد و برای محدود کردن حرکات محل آسیب‌دیده توصیه می‌شود.

۲-پارگی رباط صلیبی

کشش و پیچ خوردن ناگهانی زانو باعث پاره شدن رباط صلیبی می‌شود. رباط صلیبی باعث ثابت بودن پا می‌شود اما براثر افزایش سن فرسوده می‌گردد. آسیب کوچک در این ناحیه باعث ورم کردن پشت زانو است که دو الی سه هفته‌ ترمیم می‌یابد. آسیب بیشتر باعث پارگی بیشتر رباط شده و مدت‌ زمان ترمیم آن طولانی‌تر می‌گردد. در موارد بسیار شدید موجب عدم توانایی در راه رفتن، سست شدن و قفل شدن ناگهانی زانو هنگام فعالیت می‌شود.

راه درمان مناسب

برای تشخیص میزان آسیب به رباط، MRI گزینه مناسب بوده اما در موارد خفیف استراحت و سرد کردن محل نیز باعث رفع مشکل می‌شود. همچنین برای بیمار  فیزیوتراپی در منزل توسط پزشک معالج  تجویز شده و از طریق برخی حرکات خاص باعث بهبود آسیب می‌شود.  اما بعد گذراندن دوره درمان در صورتی‌ که ورم و درد پشت زانو از طریق موارد گفته‌ شده بهبود نیافت ،  جراحی رباط صلیبی تنها گزینه براب پزشک خواهد بود. هرچند عمل  ممکن است برای مدتی بیمار را از راه رفتن محروم کند اما پس از گذشت دوره نقاهت تاثیرات مهم آن را خواهید دید

۳- کیست بیکر

کیست بیکر موجب احساس ورم و درد در ناحیه پشت زانو در هنگام کشش و خم کردن زانو  در فرد شود. کیست بیکر به کیستهایی که در ناحیه خلف زانو تشکیل میشود اطلاق میشود.کیست بیکر می تواند در اثر آرتروز زانو یا خود بخودی به وجود بیاید. اصطکاک غضروف‌ها نیز باعث به وجود آمدن درد در ناحیه پشت زانو یا بیکر کریست می‌شود. دوندگان وافرادی که می‌دوند بیشتر در معرض چنین آسیبی قرارمیگیرند

 راه‌حل مناسب درمان

حرکات مکرر پا برای خم و راست شدن موجب تجمع مایع و تشکیل کیست در ناحیه پشت زانو می‌شود که گزینه مناسبی برای درمان استراحت است. همچنین تزریق آمپول و تخلیه آب جمع شده یکی از روش های درمان است. درصورتیکه ورم و برآمدگی پشت زانو دوباره به وجود آید باعث می‌شود بیکر کریست مجدد فرد را گرفتار خود کند. در مواردی که کیست بیکر بزرگ باشد و درد زیادی داشته باشد یا باعث اختلال حرکت مفصل شده باشد درمان جراحی و خارج کردن کیست انجام می شود.

۴-آرتروز :

ساییدگی طبیعی مفصل زانو( آرتروز) ویا تورم در مفصل زانو ( آرتروز روماتوئید ) می تواند به درد پشت زانو منجر شود. ممکن است صبح ها که زانو در خشک ترین حالت خود قرار دارد، شدیدتر شود.

۵- پارگی منیسک زانو ( پارگی هلال زانو) :

منیسک ها بخشهایی از غضروف زانو هستند که حرکت مفصل زانو را نرم می کنند. چنانچه بخش پشتی منیسک پاره شود، به درد پشت زانو یا در در سراسر زانو به ویژه قسمت پشتی زانو می انجامد.

۶-سایر علل :

آسیب مستقیم به زانو می تواند به درد زانو بیانجامد. تشخیص اینکه آیا مشکل زانو پیچ خوردگی است (کشیدگی رباط ) یا پارگی رباط زانو به عهده ی پزشک شماست.

خون لختگی پشت زانو

نکته مهم این است که درد و تورم پشت زانو می تواند با لخته شدن خون مرتبط باشد. خون لختگی پشت زانو به ویژه در کسانیکه به دلیل گذراندن دوره ی نقاهت جراحی به مدت طولانی بستری شده اند یا افرادی که آسیب شدید در ناحیه ی زانو داشته اند، شایع است. همچنین سن و وزن از عوامل تاثیر گذار در خون لختگی پشت زانو هستند. چنانچه از درد پشت زانو رنج می برید و خون لختگی پشت زانو دارید، به سریعا به  پزشک  متخصص مراجعه کرده تا وضعیت شما رابررسی و مشخص کند.

کندرومالاسی

برخی از علائم این عارضه، عبارتند از :

زمان  مناسب مراجعه‌ به متخصص

درد ناشی از صدمه‌ی جزئی یا آرتروز را می‌توان در خانه درمان کرد. ولی در صورت مشاهدهٔ موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

۱-پای آسیب‌دیده قرمز شده است
۲-پای شما به‌شدت ورم کرده باشد
۳- بیمار درد بسیار زیادی دارد
۴-فرد دچار تب شده‌ است
۵- فرد سابقهٔ لخته شدن خون دارد

متخصص می‌تواند علت ریشه‌ای درد زانو را پیدا کرده و به بیمارکمک کند تا از این درد رهایی پیدا کنیدو در صورت مشاهدهٔ موارد زیر به مراقبت‌های فوری پزشکی نیاز خواهید داشت :

۱-درد شدید
۲-تورم یا احساس گرمای ناگهانی در پا
۳-مشکل در تنفس
۴-ناتوانی پا در تحمل وزن شما؛
۵-ایجاد تغییر ظاهری در مفصل زانو

 روش های تشخیص علت درد پشت زانو

متخصص  با استفاده از یک یا چند روش ارزیابی زیر به علت درد پشت زانو بیمار  پی خواهد برد :

۱- سابقه پزشکی
۲- پرسش در مورد فعالیت های اخیر شما
۳-ام آر آی
۴- اشعه ایکس
۵-سونو گرافی
۶- آزمایش خون

 روش های درمان

سه روش درمان که به کاهش تورم و ناراحتی کمک می کنند عبارتند از :

استراحت، یخ، و فشرده سازی مفصل . روشهای درمانی بر اساس شرایط و مورد درد پشت زانو متفاوتند. ورزش درمانی و تمرینات ورزشی کنترل شده در درمان آسیب های رباط و آرتروز ضروری هستند. انواع متفاوتی از آسیب شامل پارگی رباط وجود دارد که نیاز به جراحی دارند.

فیزیوتراپی

درمان درد ناحیه پشت زانو بوسیله خدمات  فیزیوتراپی بوسیله بیمه پوشش داده میشود وحداقل به یک هفته درمان نیازدارد تمرینات  تخصصی فیزیوتراپی بشکل ساده است و باعث تحرک مفصل به صورت کاملا سالم در مدت زمان کم میشود اکثر تمرینات توان بخشی بدون هیچ گونه دردی هستند اما تعدادی ازحرکات که باعث کشش لیگا منتها میشود می تواند در  مفصل ایجاد درد کند. اگر دچار درد شدید ،نترسید و موضوع را با پزشک معالجتان  درمیان بگذارید پزشکان می توانند برنامه جامعی را برای ایجاد توانایی درفردبیمار  طراحی کنند.

علل درد پشت زانو در کودکان

کودکان معمولا بعد از زمین خوردن یا وارد شدن ضربه به پای شان، در هنگام بازی کردن، احساس درد می‌کنند که این موضوع امری عادی به حساب می آید . اما داشتن درد شدید و تیر کشنده در کشاله ران، ساق پا و اطراف زانو (خصوصا در اواخر شب) می‌تواند نشان‌دهنده‌ی دردهایی باشد که به نام “درد‌های رشد” شناخته می‌شوند. این درد ممکن است در کودکان ۳ تا ۵ سال بروز کند و احتمال بروز آن تا سنین ۱۰ تا ۱۲ سالگی نیز وجود دارد.

نکاتی برای رهایی سریع از درد پشت زانو

شما باید:

سایر علت ها دردپشت زانو

علت درد پشت زانو شامل  شکستگی و دررفتگی مفصل زانو یا استخوان های ران و ساق پا می باشد که منجر به تورم ، قرمزی و درد شدیدی می شود که با کوچکترین حرکت درد پا شدت می ابد.

شکستگی زانو می تواند بر اثر یک حادثه یا بر اثر بیماری درموارد ضعیف بدن استخوان ها در اثر کمبود مواد معدنی یا استفاده طولانی مدت از استروئید رخ دهد.

به علاوه ضعف ماهیچه های ران پا بر اثر استفاده بیش از حد ، التهاب مزمن و اختلالات دیگر ممکن است علت درد پشت زانو باشد.  در نهایت روند طبیعی بالا رفتن سن در بدن و سو ءتغذیه نیز می تواند موجب درد پشت زانو شود .

عوارض درد پشت زانو

اگر درمان درد پشت زانو انجام نشود یا به طور ناقص کنترل شود عوارض بسیار زیادی به دنبال خواهد داشت که تعدادی از شایع ترین آن ها در زیر ذکر شده  است
•    مشکل در ادامه دادن فعالیت های نرمال روزانه به واسطه محدود شدن حرکت زانو
•    سفتی و محدود شدن دامنه حرکت زانو که ممکن است در طول زمان بدتر شود
•    تغییر رنگ پوست پوشانندهم مفصل زانو
•    حساسیت شدید یا درد پوست که ممکن است کل اندام تحتانی را دربربگیرد
•    تورم، درد، ورم و ضعف

درمان درد پشت زانو

درمان دردهای پشت زانو بسته به علت درد متفاوت است. اغلب، درمان ها شامل موارد زیر می باشند:

• مراقبت، استراحت، کمپرس یخ، کمپرس فشار، بالا نگاه داشتن
• داروهای بدون نسخه مانند آسپرین و ایبوپروفن برای کاهش التهاب
• استفاده از بریس زانو
• تمرین
• فیزیوتراپی
• کاهش وزن
• تزریق کورتون برای کاهش درد و التهاب
• عمل جراحی

ورزش برای درمان درد پشت زانو

از جمله حرکات ورزشی مناسب برای درمان درد پشت زانو شامل:

۱- تمرین ضربه زدن پا به پشت

۲- تمرین پل زدن

۳- حرکت بالا بردن ساق به کمک نوک انگشتان

۴- حرکت اسکوات کنار دیوار

۵-حرکت ورزشی لانچ

پیشگیری از درد زانو

درد زانو دلایل متعددی دارد. پیشگیری از بسیاری از دردها دشوار است اما شما می‌توانید برخی نکات را برای کاهش احتمال ابتلا به زانو درد رعایت کنید:

• وزن خود را پایین نگه دارید تا از آسیب دیدگی تاندون‌ها و رباط‌ها که به دلیل اضافه‌وزن ممکن است اتفاق بیفتد پیشگیری شود
• بسیاری از مشکلات زانو به دلیل گرفتگی و عدم تعادل ماهیچه‌ها برای افراد ایجاد می شود. کشش و تقویت عضلات می‌تواند در پیشگیری از بروز درد در زانو مفید باشد.
• اگر شما از زانو درد مزمن رنج می‌برید، ورزش‌های آبی و شنا را در برنامه خود قرار دهید.
• اگر شما خسته‌اید از انجام فعالیت بازایستید، بسیار از اتفاقات زمانی که مردم خسته می‌شوند اتفاق می‌افتند.
• از محافظ‌های دست در هنگام انجام فعالیت‌ها استفاده کنید تا از جراحات زانو در امان بمانید.

دیگر شرایطی که می‌تواند باعث درد پشت زانو شود

برخی از شرایط دیگری که می‌تواند باعث درد پشت زانو شود ممکن است شامل این موارد باشد: اختلالات گردش خون در پا مانند ترومبوز عمیق ورید (لخته شدن خون در رگ) ؛ لنگی یا گرفتگی درد در پاها ناشی از جریان خون ناکافی. دیگر اختلالات استخوان و مفاصل مانند بیماری‌های استخوانی، تومورها و… که بر پشت زانو تأثیر می‌گذارند، می‌توانند باعث درد پشت زانو شوند.

کشکک زانو (نرمی غضروف زانو) عارضه‌ای است که در آن غضروف پشت کاسه زانو (کشکک) آسیب می‌بیند. برای درمان نرمی غضروف زانو معمولاً به بیماران توصیه می‌شود تا بیش از اندازه به زانو فشار نیاورند و از فیزیوتراپی استفاده کنند که در اکثر موارد به تسکین علائم، کمک قابل‌توجهی می‌کند.

فیزیوتراپی درد پشت زانو

ممکن است درمان درد در پشت زانو از طریق فیزیوتراپی، تحت پوشش بیمه باشد. این درمان به چند هفته وقت برای رفتن نزد فیزیوتراپیست نیاز دارد. تمریناتی که به بیمار داده می شوند ساده و معمولا برای بهبود حرکت بیمار به شیوه ای بی خطر هستند و به زمان زیادی نیاز ندارند. بیشتر تمرینات بدون درد هستند ولی ممکن است در برخی از آن ها رباط های آسیب دیده به حدی کشیده شوند که ایجاد ناراحتی کنند. از گفتن این احساس ناراحتی به فیزیوتراپیست ترسی نداشته باشید. فیزیوتراپیست ها قادرند برنامه تمرینات را به گونه ای محدود و تعدیل کنند که متناسب با توانایی بیمار باشد.

دارو و جراحی درد پشت زانو 

درصورتی که درد بیمار شدید باشد درمان های جدی تری نیازاست اگر زانو ازقبل دچار آسیب دیدگی باشد و درد ایجادشود مصرف دارو،تزریق و جراحی ضروری است.
هرسه نوع درمانی که در بالا ذکرشد تاثیر بسیارخوبی درکاهش درد پشت زانو در دراز مدت دارد.درمان های استروئیدی مانندتزریق در موارد شدید یا مصرف خوراکی داروها در موارد خفیف میتواند در کنترل درد و احیای بیمار بسیار موثر باشد آخرین گزینه برای درمان زانو درد عمل جراحی است که در روش ها ی جدید جراحی با ایجاد شکاف های کمتر این جراحی انجام میشود.

دکتر حامد احمدی گل _ متخصص فیزیوتراپی