عوارض پروتز | حامد احمدی گل *۰۹۱۲۸۳۳۲۸۲۱*

عوارض پروتز

عوارض پروتز : تعویض  مفصل ران به عنوان یکی از پیشرفت های بزرگ در علم پزشکی محسوب می شود. اما همچنان خطرات و عوارض جانبی آن برای برخی از بیماران  به قیمت از دست دادن جانشان تمام می شود. به همین دلیل است که انجام این عمل باید تحت نظر یک متخصص و جراح ماهر انجام شود تا عوارض پروتز گذاری در مفاصل  تا جایی که امکان دارد به حداقل برسد. باید آگاه باشید که وقتی بیمار نیاز به انجام عمل دارد باید آن را انجام دهد با این حال دانستن اینکه این احتمال وجود دارد که عوارض پروتز بعد از عمل بوجود آید  ما را آماده می کند تا با آنها به نحو موثری برخورد کنیم.

تعویض مفصل ران و لگن :

تعویض مفصل لگن یا ران یکی امروزه از موفقیت آمیز ترین اعمال جراحی پزشکی است. اکثریت  بیماران بعد از جراحی تعویض مفصل ران احساس رضایت میکنند.اکثر اعمال جراحی تعویض مفصل لگن بدون عارضه خاصی انجام میشوند و بیمار بعد از عمل میتواند بدون درد زندگی جدیدی را شروع کند ولی مانند  : هر  جراحی دیگر ، تعویض مفصل لگن ممکن است.  با عوارضی،  همراه باشد.

وقوع این عوارض پروتز  سیر بهبودی بیمار را طولانی کرده و میتواند مشکلاتی را برای بیمار بوجود بیاورد.و احتمال بروز عارضه بعد از جراحی تعویض مفصل ران از بسیاری از اعمال جراحی دیگر کمتر است.اینکه بعد از عمل جراحی تعویض مفصل ران ممکن است عوارض پروتز  برای بیمار ایجاد شود به هیچ وجه دلیل این نیست که بیمار از انجام جراحی بترسد و آن را انجام ندهد. هر چه تبحر جراح در انجام جراحی بیشتر باشد احتمال بروز عوارض پروتر هم کمتر میشود.

 عوارض پروتز ران و لگن :

۱-عفونت محل جراحی : عفونت محل جراحی در بسیاری از اوقات نیاز به انجام عمل جراحی مجدد جهت درمان آن دارد

۲- دررفتگی مفصل مصنوعی : این عارضه میتواند در چند هفته بعد از انجام عمل جراحی و یا حتی سالها پس از انجام آن ایجاد گردد

۳-لق شدن محل مفصل مصنوعی : از شایعترین عوارض پروتز مشکل بعد از تعویض مفصل ران است و به علت چذب استخوان در مجل انصال به مفصل مصنوعی بوجود میاید

۴-ساییده شدن مفصل مصنوعی : معمولا در کاسه پلی اتیلنی مفصل مصنوعی ایجاد میشود

۵-استئولیز یا خورده شدن استخوان در اطراف مفصل مصنوعی : در بسیاری اوقات بدون درد است ولی میتواند موجب مشکلاتی شود.

۶-شکستگی استخوان های اطراف مفصل مصنوعی: معمولا به علت ضربات وارده به اندامی که حاوی مفصل مصنوعی است ایجاد میگردد

۷-تغییر طول اندام : معمولا بصورت بلندتر شدن اندامی که جراحی میشود است. این بلند ی در غالب موارد اندک خواهد بود

۸-لخته شدن خون و ایجاد آمبولی : از عوارض جدی است و باید از بروز آن پیشگیری شود. در صورت وقوع باید به فوریت درمان گردد

۹-عوارض عروقی و عصبی : میتواند برای بیمار مشکلاتی را ایجاد کند. مشکلات عروقی نادر و مشکلات عصبی در غالب اوقات قابل برگشت است

۱۰-درد مفصل مصنوعی : میتواند به علت عفونت، لق شدن مفصل مصنوعی و یا انتشار درد از ستون فقرات ایجاد شود

پروتز زانو

زانو یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن است وتمام وزن بدن را به زمین منتقل میکند بنابراین بسیار مستعد آسیب و تخریب وآرتریت است.تخریب وآرتروز زانو که به دلیل مختلف از جمله : وزن زیاد فرد ، استفاده نا بجا ،تصادفات و شکستگیها ، آسیبهای ورزشی وبیماری های تخریب کننده زانو مثل روماتیسم و نقرس و… صورت می گیرد، باعث دردهای شدید و ناتوان کننده در زانو می گردد و میتواند با عث کج شدن زانو و پرانتزی شدن و بد شکل شدن اندام می گردد.

چه کسانی برای عمل جراحی مناسب نیستنند

۵  مورد خاص  فرد بیمار به طور قطع نباید عمل گردد :

۱- وجود عفونت در اطراف زانو
۲- عدم وجود عضلات راست کننده ی زانو که بخوبی فعال باشند
۳- بیماری های عروقی شدید در اندام ها
۴- ضعف شدید عضلات اندام ها بخصوص وقتی موقع ایستادن زانو به عقب برود
۵- قفل بودن کامل وبدون درد زانو قدیمی که درحال حاضر اندام بخوبی مشکلات بیمار را حل کرده است

عوارض پروتز زانو

کلاٌ درکمتراز۲%بیماران ممکن است عوارض رخ دهد که این ها شامل عوارض ناشی از سن وبیهوشی، عفونت پروتز، لخته شدن خون درساق و عوارض بسیار نادر شامل:
۱-شل شدن پروتز پس از مدتی که ممکن است نیازمند عمل مجدد باشد.
۲-سفتی وسختی حرکات در مفصل
۳-دردهای غیرقابل توجیه اطراف مفصل
۴-حساسیت به سیمان مخصوص استفاده شده حین عمل
۵-وضعیت های خاص مثل دیابت میتواند کمی ریسک عوارض رابالا تر ببرد.

موارد مصرف پروتز مفصل آرنج

این پروتزها برای بیماریهای خاصی مورد مصرف دارد:

۱ – اگر مفصل آرنج به هر دلیلی دچار آرتروز  شدید شود حرکتش کم و دردناک می گردد و در مراحل پیشرفته می توان با تعویض مفصل به آن کمک کرد. گاهی شکستگی های آرنج خیلی خرد شده و چند قطعه ای است و عملاً نمی توان با  پلاتین معمولی آنها را جراحی کرد که در این حالت هم می توان از پروتز کمک گرفت.

در بعضی مواقع  چنین شکستگی هایی با پلاتتین های معمولی مثل پیچ و پلاک و یا با پین عمل می شوند، بعداً قطعات جابجا می شوند و یا جوش نمی خورند که یک عارضۀ معمولی و بسیار شایع است ولی بیمار را خیلی آزار می دهد و حرکات آرنج خیلی محدود و دردناک می شود؛ در چنین مواردی نیز ممکن است پروتز کمک کننده باشد.

۲ – اگر به هر دلیلی مفصل آرنج تخریب شود و نتوان با جراحی های معمولی آنرا اصلاح کرد ممکن است بتوان به کمک پروتز به آن کمک کرد و درد آن را کم نمود، یا حرکتش را افزایش داد و یا اگر لقی زیادی داشت آنرا اصلاح نمود.

۳ – گاهی بعلت بیماریهایی مثل روماتیسم مفصلی شدید  کم کم مفصل شانه یا آرنج و سایر مفاصل بدن مثل زانو تخریب و دردناک می گردد که در این موارد هم با تعویض مفصل آرنج می توان خیلی به افراد  کمک کرد.

البته این جراحی پروتزگذاری  هم جایگاه خاص خود را دارد و برای هر بیمار و هر بیماریی قابل استفاده نیست و این را فقط جراح متخصص با معاینه و بررسی بیمار و عکسهای او تشخیص می دهد. باید گفت که فقط دیدن عکسها یا شنیدن شرح حال و بدون معاینه بیمار کافی نیست. دکتر شما باید دورۀ آن را دیده باشد و بیمار را هم از عوارض آن آگاه کند.

عوارض پروتز مفصل آرنج

هر درمانی عوارضی دارد. یکی از عوارض اصلی جراحی تعویض مفصل آرنج عفونت است که احتمال آن از خیلی از اعمال جراحی دیگر بیشتر است. از سایر عوارض می توان به لق شدن مفصل و نیاز به تعویض مجدد آن و نیز صدمۀ عروق و بویژه اعصاب اطراف آرنج  اشاره کرد .

جنس پلاتین از چیست

از چه پلاتین‌هایی در عمل جراحی شکستگی استخوان استفاده می‌شود

جنس پروتز زانو از چه نوع فلزی است؟

مراقبت‌های بعد از جراحی مفصل زانو و گذاشتن پروتز شامل نکاتی است که توسط جراح و متخصص فیزیوتراپی در منزل به شما گوش زد می‌شود که شما باید از آنها پیروی کنید تا بعد از عمل به خوبی پیشرفت نماید. جراحی تعویض مفصل زانو و دوران بهبود پس از آن مستلزم دنبال کردن برنامه توان بخشی است تا شما به پروتز خود عادت کنید و بتوانید از آن استفاده نمایید.

در صورتی که قرار است شما جراحی تعویض کامل مفصل زانوی خود را انجام دهید از پزشک خود بپرسید که پس از عمل باید از چه دستور العمل‌هایی پیروی کنید. متخصص فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند با نکات مهم مربوط به دوران توان بخشی پس از جراحی تعویض کامل مفصل زانو آشنا شوید.

عوارض دیگر پروتز زانو

از بیماری های رایج در زانو که منجر به استفاده از پروتز زانو می شود و معمولا در سنین ۶۰ سالگی به بالا رواج دارد آرتروز زانو می باشد. زمانی که فرد مجبور به استفاده از پروتز زانو می شود سیر بهبود بیماری در فرد طولانی شده و حتی ممکن است عوارضی را برای فرد به وجود آورد.

که از معمولی ترین آن ها این است که فرد امکان خم کردن زانو را تنها تا ۹۰ درجه دارد. با عمل جراحی زانو فرد امکان نشستن روی زمین را ندارد و برای بالا و پایین رفتن از پله ها نیز با مشکل مواجه خواهد شد.

ممکن است مفصل زانو پس از آنکه  از پروتز زانو استفاده کردید لق شود.

عمر پروتز زانو در حالت ایده آل نزدیک به ۱۰ تا ۱۵ سال می باشد که بعد از این مدت می توان پروتز دیگری را جایگزین کرد.

چگونه از تعویض مفصل لگن محافظت کنید

موارد زیادی وجود دارد که می توانید برای محافظت از تعویض مفصل لگن و طولانی کردن عمر کاشت لگن استفاده کنید.

• برای حفظ قدرت و تحرک مناسب  پروتز لازم است  در یک برنامه منظم ورزشی سبک شرکت کنید.
• برای جلوگیری از افتادن و آسیب دیدگی، باید اقدامات احتیاطی ویژه انجام دهید. اگر یک استخوان در پایتان بشکند به جراحی مجدد نیاز خواهید داشت.
• به طور مرتب به جراح ارتوپدی برای معاینات معمول پیگیری  مراجعه کنید، حتی اگر به نظر می رسد تعویض مفصل لگن بهبود یافته است.

رژیم غذایی که به کاهش عوارض پروتز کمک می کند

تا زمانی که از بیمارستان به خانه بروید باید مطابق یک رژیم غذایی نرمال غذا بخورید. ممکن است پزشک شما را به مصرف مکمل های آهن و ویتامین توصیه کند. همچنین ممکن است جراح  شما توصیه ند  که در صورت مصرف داروهای خاص رقیق کننده خون همچون وارفارین (کومادین) از مصرف مکمل هایی که حاوی ویتامین K هستند و غذاهای سرشار از ویتامین K بپرهیزید. غذاهای سرشار از ویتامین K عبارتند از کلم بوکلی، گل کلم، کلم بروکسل، جگر، لوبیا سبز، نخود، عدس، دانه های سویا، روغن سویا، اسفناج، کلم پیچ، کاهو، شلغم، کلم و پیازاست.

ماندگاری پروتز  زانو و لگن

یکی از مهمترین نگرانی های که افراد کاندیدتعویض مفصل زانو و لگن دارند این است که طول عمر این مفصل چقدر هست امروزه طول عمر مفصل به این نحوه محاسبه می شوند که اگر صد نفر از پروتز مورد نظراستفاده کرده اند بعد از ده سال چند نفر این پروتز را دارند و بعد از بیست سال چند نفر این پروتز را خواهند داشت.

در مورد اکثر پروتز هایی که ما امروزه چه در زانو و چه در لگن استفاده می شود. طول عمر ده ساله بالای نود و پنج درصد و طول عمر بیست ساله بالای نود درصد هست. یعنی افرادی که تحت عمل جراحی پروتز قرار می گیرند می توانند مطمئن باشند که به احتمال نود درصد بعد از بیست سال همچنان این پروتز برای آنها کار خواهد کرد.

دکتر حامد احمدی گل _فیزیوتراپیست