جراحی پروتز زانو |حامد احمدی گل *۰۹۱۲۸۳۳۲۸۲۱*

جراحی پروتز زانو

جراحی پروتز زانو باعث می‌شود که بیمار برای مدتی  طولانی برای نشستن روی صندلی عقب ماشین‌های کوچک و یا بالا رفتن از پله‌های اتوبوس هم با مشکل مواجه شود وحتی گاهی  این عملکرد نیز غیر ممکن میشود.

البته درد زانو یکی از مشکلاتی است که اغلب افراد مسن از آن شکایت میکنند  و یکی از روش‌های درمان مشکلات زانو که پزشک پیشنهاد میدهد  تعویض مفصل زانو است، اقدامی که قطعا مثل هر جراحی دیگر  مزایا و معایب خاص خود را دارد اما  همین روش درمان بیماران را امیدوار به درمان کرده است.

جراحی پروتز زانو در چه مواردی انجام می‌شود

زانو یکی از پیچیده ترین مفاصل بدن است وتمام وزن بدن را به زمین منتقل میکند  پس این مفصل بنابراین بسیار مستعد آسیب و تخریب وآرتریت (مثل آرتروز ) است. در افراد بالای ۶۰ سال فرد دچار بیماری آرتروز زانو وهمچنین زانوها فرد میانسال  انحراف پیدا کرده و به شکل پرانتزی یا ضربدری در می آید که اینها بیماری های  شایعی در این سن  یه حساب می آید ودر این زمان که بیمار درد دارد و یا استخوان بر روی استخوان در معاینات سائیده شده باشد، جراح اقدام به تعویض مفصل می‌کند

علل جراحی پروتز زانو

 تخریب وآرتروز زانو که به دلیل مختلف از جمله وزن زیاد، استفاده نا بجا ،تصادفات و شکستگی ها ، آسیب های ورزشی وبیماریهای تخریب کننده زانو مثل روماتیسم و نقرس و… صورت میگیرد، باعث دردهای شدید و ناتوان کننده در زانو میگردد و که میتواند با عث کج شدن زانو و پرانتزی شدن و بد شکل شدن اندام میگردد

معایب و مزایای جراحی پروتز زانو

۱ – وقوع عوارض پروتز زانو، سیر بهبودی بیمار را طولانی می‌کند و می‌تواند مشکلاتی جدی برای بیمار به وجود بیاورد. با این حال، مهم‌ترین مشکل پروتز زانو، امکان خم کردن زانو تنها تا ۹۰ درجه است در حالی که پس از جراحی انتظار می‌رود زانو بتواند حدود ۱۱۰ درجه خم شود

۲-از دیگر مزایای مهم جراحی پروتز زانو  این است که درد بیمار از بین می‌رود و پای بیمار که به شکل پرانتزی و یا ضربدری بودکاملا  این مشکل برطرف می‌شود.و  دامنه حرکت فرد  کاملا بهبود پیدا می کندچون اغلب  این بیماران شکایت دارند که قادر به نشستن و راه رفتن نیستندکه  بعد ازجراحی پروتز زانو  این حرکات قابل انجام است

۳-بازگشت اعتماد به نفس در بیمار بعد از انجام عمل پروتز زانو از مزایای این جراحی محسوب میشود اینکه بیمار قادر شود کارهای خود را بدون کمک از دیگران انجام دهد از مزایای این عمل است

۴-تحرک کم بیمار خود مشکلاتی نظیر اضافه وزن را برای بیمار به همراه دارد پروتزی که پزشک کار می‌گذارد تنها ۱۱۰ کیلو وزن را تحمل می‌کند به همین منظور پزشک از بیماران می‌خواهد که وزن خود را پایین نگه دارد تا بدن  پروتز را  پس نزند و یا درنرود و به پیشنهاد پزشک فیزیوتراپی زانو  در منزل را ادامه دهد

۵-در واقع  از مهم ترین معایب عمل  به همین دررفتگی، پس زدن و یا عفونت میشود اشاره کرد  و در این زمان جراح باید مفصل عفونت کرده را درآورده و متخصص عفونی به بیمار آنتی بیوتیک مربوطه را تجویز می کند تا عفونت رفع شود

چه کسانی برای عمل پروتز زانو  مناسب نیستنند

باید دقت کرد که در ۵ مورد خاص فرد قطعا نباید جراحی پروتز زانو انجام دهد :

۱- عدم وجود عضلات راست کننده ی زانو که به خوبی فعال باشند

۲-وجود عفونت در اطراف زانو

۳-بیماری عروقی شدید در اندام ها

۴- ضعف شدید عضلات اندام ها بخصوص وقتی موقع ایستادن زانو به عقب برود

۵- قفل بودن کامل وبدون درد زانو(آرتروز زانو) قدیمی که درحال حاضر اندام بخوبی مشکلات بیمار را حل کرده است

۵- البته در مواردی میتوان جراحی پروتز زانو را انجام داد ولی با پذیرش ریسک بالا تر که حتمی با تشخیصو صلاح دید پزشک این کار صورت میگیرد  مثلا چاقی بیش از حد، وجود مشکلات پوستی شدید در اطراف محل عمل، بیماری های نوروپاتی مفصل ، بیماریهای داخلی بسیار شدید که بیهوشی را سخت میکند

نکاتی مربوط برای جراحی  پروتز زانو

معمولا در جراحی پروتز زانو بالای ۹۰ درصد انتظار از بین رفتن درد وجود دارد پس این جراحی دامنه ی حرکتی فرد با رعایت توصیه های پزشک و انجام فیزیوتراپی مناسب میتواند به بهبود سریع تر بیمار و انجام فعالیتهای روزمره زندگی و راه رفتن و حتی دویدن  و انجام ورزش سبک  کمک شایانی کند البته بسیار مهم است که راجع به نتایج پروتز ،واقع بین بود وبهتر است در این مورد قبل از عمل با جراح خود مشاوره ی کامل را به عمل آورید

مراقبت بیشتر از زانوها

باید بیماران توجه داشته باشند که ،‌ مفصل مصنوعی زانو یک پروتز است و جای زانوی اولیه را هیچ وقت  نمی‌گیرد. پس بیمار باید سعی کند در طول زندگی خود  بیشتراز  این مفصل مراقبت کند و بیماران باید از نشستن دو زانو و چهارزانو روی زمین جدا اجتناب کنند، چون در درازمدت موجب فرسایش و لق شدن مفاصل مصنوعی زانو می‌شود. همچنین بایدهمیشه مراقب وارد نشدن ضربه به زانو‌ها باشند. شکستگی‌هایی که به دنبال ضربه پیش می‌آید، مفصل را تهدید می‌کند. بعلاوه هر گونه بیماری عفونی در بدن (گلودرد و عفونت ادراری) باید بسرعت درمان شود.همیشه

آسیب‌دیدگی مفصل مصنوعی

۱-  از اولین علائم و جدی ترین نشانه های  آسیب‌دیدگی مفصل مصنوعی زانودرد است. یعنی بعد از گذشت چند سال از جراحی پروتز زانو  بیمار می‌گوید درد دارم که نشان می‌دهد مفصل لق یا فرسوده شده است که باید به پزشک خود مراجعه کند

۲-از علائم  خطر دیگر، دفرمه شدن یا خارج شدن زانو از راستای طبیعی، ناتوانی در راه رفتن و تورم مفصل است

۳-از دیگر زنگ هشدار ها که بیمار همیشه به آن توجه کند ، درد در حال حرکت است که شبانگاهی نیست و نشانه لقی مفصل است، اما دردی که شبانگاهی باشد، می‌تواند ناشی از عفونت باشد و اگر حاد نباشد با درمان دارویی قابل کنترل است که برای تشخیص آن برای به متخصص فیزیوتراپیست مراجعه کرد

 تاثیر ورزش بعد از جراحی پروتز زانو

نکته حائز اهمیت این است که که حتی بلافاصله بعد از عمل پروتز زانو می‌توان بیمار را راه انداخت، چون  بیمار باید عضلات خود را تقویت کند. به همین دلیل، بعد از جراحی بلافاصله راه رفتن را پزشک توصیه میکند البته طی دوره نقاهت نیز بیمار می‌تواند به زندگی روزمره، خرید و بویژه فعالیت ورزشی بپردازد

 ازجمله فعالیت های ورزشی که به تقویت عضلات اطراف زانو کمک می‌کند  می توان به پیاده‌روی، شنا و ورزش‌هایی ، بسیار دیگر ورزش ها که زیر نظر پزشک و با مشورت فیزیوتراپیست باشد می تواند در روند بهبودی بسیار تاثیرگذار باشد ،‌ اما تاکید می‌شود این دسته از بیماران هرگز چهارزانو و دو زانو ننشینند وهمچنین  از توالت ایرانی به هیچ وجه استفاده نکنند. بعلاوه انجام ورزش چرخشی یا خشن و کوهنوردی سنگین نیز توصیه نمی‌شود.

مراقبت های پس از جراحی تعویض مفصل زانو در منزل

**مراقبت از زخم جراحی

**تورم اندام

**فعالیت های بدنی

**تغذیه

***تشکیل لخته

حامد احمدی گل – متخصص فیزیوتراپی