کاردرمانی در منزل|حامد احمدی گل *۰۹۱۲۸۳۳۲۸۲۱*

 کاردرمانی سکته مغزی

 کاردرمانی سکته مغزی چیست ؟ زمانی که شما سالم هستید انجام کارهای روزانه بسیار ساده است مانند پوشیدن لباس ، برداشتن ظرف ها ، بیدار شدن . اما اگر دچار یک آسیب جدی شوید یا سکته مغزی داشته باشید و قسمتی از بدنتان آسیب دیده باشد نیاز به خدمات کاردرمانی دارید تا دوباره همه فعالیت هایی که قبلا انجام می دادید را یاد بگیرید.کاردرمانی برای کمک به افرادی است که دارای معلولیت فیزیکی ، جسمی و شناختی هستند تا بتوانند در زندگی خود مستقل باشند.

کاردرمانی در منزل چگونه است

کاردرمانی یکی از خدمات توانبخشی مانند فیزیوتراپی، گفتاردرمانی، شنوایی شناسی و… می باشد که هدف آن ایجاد استقلال و مستقل کردن مراجع در فعالیت های روزانه زندگی با توانایی های موجود می باشد. امروزه به دلیل رشد جوامع و نیاز به دسترسی آسان و سریع به خدمات درمانی، ارائه سرویس ها و خدمات در محل به وجود آمدند تا از فوت وقت، صرف هزینه رفت و آمد، به وجود آمدن ترافیک و آلودگی جلوگیری شود، خدمات درمانی نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. کاردرمانی در منزل نیز با هدف تسریع بخشیدن در فرآیند درمان بیماران می باشد تا از تشدید مشکلات ناشی از حضور مراجعین در مراکز درمانی کاسته شود.

کاربرد کاردرمانی در منزل

کادرمانی در منزل تهران به ویژه به بیماران سکته مغزی، MS، بیماران قلبی ریوی، کودکان و بیماران عصبی عضلانی کمک خواهد کرد تا از خستگی، افزایش دمای بدن، افزایش فشار خون و تحمل آلودگی و شلوغی شهر به دور باشند و در محیطی کاملا آرام و به دور از تنش، خدمات کاردرمانی در منزل را دریافت کنند. کار درمانگر این می باشد که  فرد بیمار خود را در انجام فعالیت های روزمره خود مستقل کند و به حداکثر استقلال برساند و در حیطه های مهم تمرکز نماید مانند:

اوقات فراغت، سرگرمی و تفریح، خواب، مشارکت در جامعه و کار، مدرسه و دانشگاه. بیشتر بیماران از آسیب دیدن روابط اجتماعی فردی و بین فردی شاکی هستند که مورد توجه کارشناسان کاردرمانی شاغل در حیطه کاردرمانی در منزل قرار خواهد گرفت.

کاردرمانی  سکته مغزی در منزل

سکته مغزی یکی از اختلالات عملکردی پیچیده است که با آسیب به مغز به‌وجود می‌آید و منجر به اختلال در نورون محرکه فوقانی می‌شود و سبب فلج یا ضعف در یک طرف بدن(شامل: تنه، اندام‌ها و گاهی اوقات نیز صورت و ساختارهای دهانی سمت مقابل نیمه آسیب دیده مغز)می‌شود. علاوه بر فلج حرکتی، یکسری از اختلالات عملکردی ازجمله اختلالات حسی، اختلالات درکی، نقص‌های بینایی، تغییرات شخصیتی و عقلانی و مجموعه پیچیده‌ای از اختلالات گفتاری و زبانی را نیز به همراه دارد.

علائم و عوارض سکته مغزی

کاردرمانی سکته مغزی یکی از مهم ترین راهکارهای توانبخشی و کاهش عوارض پس از سکته مغزی است که بیمار می تواند در کلینیک کاردرمانی و یا بصورت کاردرمانی در منزل از آن بهره ببرد.سکته مغزی یکی از آسیب های شایع و جدی مغزی است که سالانه جان میلیون ها نفر را تهدید می کند.

این عارضه شایع مغزی سبب بروز اختلال در نورون محرکه فوقانی و فلج یا ضعف در یک طرف بدن می شود.اختلالات عملکردی از جمله اختلالات حسی، اختلالات درکی، مشکلات بینایی، اختلالات گفتاری و مشکلات حرکتی از جمله مهم ترین عوارض سکته مغزی هستند.

 عوارض و علائم عبارتند  از :

۱-ضعف و بی حسی یک طرفه بدن
۲-فلج اندام ها در موارد شدید
۳-مشکلات بینایی مانند تاری دید و دید دوتایی
۴-اختلال خلق
۵-اختلالات ذهنی همچون فراموشی و ناتوانی در درک موقعیت
۶-بی اختیاری ادرار و مدفوع در موارد شدید
۷-اختلال در بلع غذا
۸-اختلال در تکلم صحیح

اهمیت کاردرمانی سکته مغزی در منزل

۱-ایستادن بدون آشفتگی :

گرچه بسیاری از افرادی که از سکته مغزی جان سالم به در برده اند در روز های اول سکته توانایی ایستادن خود را به دست می آورند، اما حدود ۵۰ درصد این افراد که شریان قدامی آنها آسیب دیده است ۶ تا ۹ هفته پس از سکته هم نمی توانند این توانایی را به دست آورند.

بهبودی در وزن اندازی متقارن بصورت متداول هدف اولیه توانبخشی است که باعث بهبودی در عملکرد حرکتی و استقلال در ADL می گردد. طبق مطالعات تا ۴ هفته پس از سکته، وزن اندازی روی پای مبتلا بیشتر شده و نیروی کمتری به پای سالم وارد می شود، اما در بیمارنی که کلونوس دارند و یا حساسیت بالا دارند این وزن اندازی تا مدت ها به تاخیر می افتد. نوسان بدن در قسمت مبتلا بیشتر از قسمت سالم است.

۲-جابجایی ارادی وزن :

ظرفیت انتقال ارادی وزن در حالیکه تعادل خود را روی یک سطح، ثابت نگه داشته است. تغییر فعال BOS و تطابق با وضعیتهای مختلف پیش نیازی برای جابجایی ایمن است . افرادی که قادر نیستند وزن خود را جابجا کنند دارای مشکلاتی نظیر:

ناتوانی درانتقال وزن در جهات مختلف روی دو پا ، سرعت آهسته و کم، ناتوانی در انتقال دو طرفه از وضعیت دو پا به یک پا. طبق تحقیقات هنگام انتقال وزن به روی پای مبتلا سرعت آن ۲۳ درصد کمتر از پای سالم است. همچنین مطالعات نشان داده است که آموزش نشستن و بلند شدن تکراری، استفاده از بیوفیدبک، فیدبک های بینایی، تصحیح پوسچر در آینه، و افزایش قدرت عضلانی باعث افزایش مهارت در تعادل پویا شده است.

۳-کنترل حسی :

این بیماران اغلب تمایل دارند به حس بینایی تکیه کنند(غالبا در صفحه ی فرونتال). احتمالا کاهش ثبات در هنگام انحراف بینایی به علت مشکل در یکپارچگی اطلاعات حس –حرکتی است؛ و این فرضیه مطرح است که اتکا بیش از حد به بینایی می تواند با کاهش توانایی سطوح بالا، در انتخاب مناسب اطلاعات حسی باشد. با افزایش سرعت نوسان در عدم حضور بینایی دیگر سیستم های حسی مخصوصا وستیبولار می تواند جایگزین شود.

۴-گام برداشتن :

از دیگر مواردی که می تواند تعادل ایستاده را افزایش دهد گام برداشتن در جهات مختلف است که در پاسخ به بر هم زننده های تعادل به وجود می آید. هنگامی که بدن قادر نیست به تنهایی تعادل خود را حفظ کند در آخرین مرحله از گام استفاده می کند. در شرایط غیر نرمال افراد تمایل دارند از گام برداشتن استفاده کنند چون انرژی کمتری را مصرف می کنند و برای بیمارانی که تعادل یا نیروی عضلانی ضعیفی دارند مفید است.

۵-کنترل تنه :

عضلات اکستانسور تنه عضله مهمی است که با بهبودی کنترل تنه در حال نشسته و ایستاده مرتبط است. نقایص شناختی می توانند از عوامل مهمی باشند که باعث عدم تقارن در پوسچر می شوند. به خصوص آنهایی که هنوز به توانایی ایستادن نرسیده اند. از بین بردن نقص توجه می تواند در بهبود تعادل کمک کننده باشد.

تاثیر کاردرمانی سکته مغزی در منزل در تسریع درمان بیماری

کاردرمانی سکته مغزی عوارض ایجاد شده برای بیمار را به حداقل رسانده و کیفیت زندگی بیمار را پس از سکته مغزی بهبود می بخشد.تمرینات کششی و تقویتی روی مفاصل و تاندون عضلات برای حفظ دامنه حرکتی مفاصل و کاهش سفتی عضلات یکی از اصول کاردرمانی سکته مغزی است که توسط متخصص کاردرمانی در منزل برای بهبود وضعیت بیمار و افزایش استقلال فردی توصیه می شود.

استفاده از سمت ضعیف شده نیز از دیگر مواردی است که یک متخصص کاردرمانی به آن تاکید می کند، اگرچه ممکن است انجام این کار در ابتدا برای بیمار دشوار باشد اما این کار می تواند بتدریج سبب تقویت این عضلات شود و به کاهش عوارض سکته مغزی کمک کند.

تمرینات کاردرمانی سکته مغزی متناسب با شرایط هر بیمار شامل سن ، جنسیت و میزان فعالیت وی قبل از بیماری تنظیم می شود.تداوم در انجام تمرینات کاردرمانی سکته مغزی یکی از اصول مهم در موفقیت این درمان ها در بهبود شرایط بیمار است.این درمان ها زمان بر بوده و بیمار و اطرافیان وی باید با حوصله جلسات کاردرمانی سکته مغزی را دنبال کنند.فیزیوتراپی در منزل نیز برای بیماران مبتلا به سکته مغزی ضروری است و بیماران میتوانند از خدمات فیزیوتراپی در منزل متخصصان توانبخشی ما بهره ببرند.

 روش درمان هر یک از انواع سکته مغزی

**درمان سکته خفیف (T I A)

**درمان سکته ایسکمیک یا انسدادی

**درمان سکته هموراژیک یا خون ریزی

چه زمانی مناسب شروع  اقدامات فیزیوتراپی سکته مغزی است

هر چه زودتر فیزیوتراپی و کاردرمانی در منرل  به دنبال  درمان سکته ی مغزی را شروع شود  ، احتمال این که توانایی ها  و مهارت های از دست رفته بیمار  سریعتر  برگردد بیشتر خواهد بود . با این حال ،  پزشکان و متخصصان ترجیح میدهند  که ابتدا :

** شرایط پزشکی بیمار کاملا  تثبیت شو د

** عواملی که  تهدید کننده ی زندگی شما است  کنترل شود

** و با نظارت و کنترل دقیق بتوانند از اتفاق افتادن یک سکته ی دیگر جلوگیری کنند و عوارض مربوط به سکته را  تا حد مقدور محدود کنند

**شروع فیزیوتراپی به دنبال سکته ی مغزی در ۲۴ تا  ۴۸ ساعت بعد از سکته ، زمانی که در بیمارستان بستری هستید ، معمولا امری رایج است

تمرینهای بازو برای بیماران سکته مغزی در منزل

سکته مغزی انجام دادن کارهای ساده‌ای مانند( دراز کردن بازو ها یا گرفتن و رها کردن اشیاء را دشوار می سازد .  در این جا تمرین های ساده‌ ای را بیان می کنیم  که به بازیابی قدرت و عملکرد بازو ها  پس از سکته مغزی کمک می کند .

**کشش داخل بازو ها

کف دست هایتان  را روی میز بگذارید و مچ دستهایتان  را بچرخانید تا انگشتها به سمت بدن تان برگردد . آرنج تان  را صاف نگه دارید ، بدن را به آ رامی به سمت عقب ببرید تا کشش را در سمت داخلی بازو حس کنید . در صورت نیاز برای حفظ تعادلتان  به میز تکیه بدهید .

**کشش دست و مچ دست

ساعد را به گو نه‌ ای روی میز بگذارید که دستها  روی لبه میز و کف دست ها پایین میز قرار گیرند . ابتدا دستها  را پایین بی اندا زید و با دست دیگرتان  آ ن را به آرامی بکشید تا رباط ها و عضلات آن کشیده شود . سپس ساعد را روی میز نگه دارید ، مچ دست تان  را به سمت _  بالا – پایین- چپ و راست حرکت دهید و سپس  مچ دست دراز شده را با احتیاط با دست دیگر بکشید .

**کشش در حالت سینه‌ خیز

به  حالت چهار  دست و پا روی زمین قرار گیرید و آرنج تان  را صاف نگه دارید . بدن را به آرامی به سمت عقب ببرید ، اما بازو ها را حرکت ندهید تا کشش را در سمت داخلی بازو حس کنید . مدتی در این حالت بمانید و سپس دوباره  حرکت را تکرار کنید .

حامد احمدی گل _ متخصص فیزیوتراپی